Tin tức sự kiện

 

​

Với mục tiêu: nâng cao ý thức trong sản xuất và việc sử dụng rau sạch của người dân; giúp người dân tiếp cận với công nghệ sản xuất rau sạch, đồng thời nhân rộng phương pháp sản xuất rau sạch, nhất là canh tác rau thủy canh cho người dân đô thị hay các khu dân cư tập trung, Trạm Trồng trọt và BVTV đã thực hiện nhiệm vụ KH&CN năm 2017: "Nhân rộng mô hình trồng rau sạch quy mô gia đình tại Thị trấn Thạnh Phú" từ tháng 5 năm 2017 với diện tích 100 m². Tổng kinh phí thực hiện đề tài là 69.168.000 đồng, trong đó, vốn ngân sách KH&CN huyện 31.780.000 đồng, còn lại do nông dân đối ứng. Mô hình ứng dụng ba phương pháp trồng trong nhà lưới kín: thủy canh hồi lưu, thủy canh tĩnh và trồng trên đất sạch.

Mô hình rau thủy canh tại Thị trấn Thạnh Phú.

Qua hơn 5 tháng thực hiện, mô hình bước đầu mang lại hiệu quả về kinh tế - xã hội cũng như về lĩnh vực KH&CN. Với điều kiện trồng rau bằng hệ thống thủy canh, trồng trên đất sạch trong nhà lưới kín, một năm có thể sản xuất từ 8 - 10 vụ rau, lợi nhuận thu được trên diện tích 50 m² khoảng 4.452.000 đồng/năm. Chi phí đầu tư ban đầu gồm nhà lưới kín với diện tích 50 m², 2 giàn thủy canh động và 20 thùng thủy canh tĩnh là 15.180.000 đồng. Thời gian khai thác trung bình 5 năm, khấu hao mỗi năm khoảng 3.036.000 đồng, lợi nhuận mang lại 1.516.000 đồng/năm/50 m².

Bên cạnh đó, mô hình còn mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội lâu dài: chủ động lượng rau sạch, tươi ngon, thiết yếu cho bữa ăn hàng ngày, đảm bảo sức khỏe cho các thành viên trong gia đình; hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường do sử dụng hóa chất nông nghiệp (thuốc BVTV, chất hóa học, chất kích thích sinh trưởng,…); tiết kiệm chi phí sản xuất, chi tiêu trong gia đình (giảm công lao động, thâm canh tăng vụ, không ảnh hưởng và lệ thuộc bởi giá cả thị trường,…); tạo môi trường trong lành, không gian xanh, đẹp và kết nối các thành viên trong gia đình, nhất là người lớn tuổi và trẻ nhỏ. Ngoài ra, mô hình còn góp phần nâng cao ý thức sản xuất và sử dụng rau sạch cho người dân, đồng thời giúp người dân tiếp cận với công nghệ sản xuất rau sạch.

Trong buổi tổng kết, các đại biểu và bà con nông dân rất đồng tình với hiệu quả mà mô hình mang lại. Đồng thời mong muốn nhân rộng mô hình để tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho người sử dụng.                                                     

Trạm Trồng trọt và BVTV Thạnh Phú

​

Xoài 6-8 năm tuổi cho năng suất khá cao 30-40tấn/ha/năm, thu nhập hàng năm của người trồng xoài từ 300- 400triệu đồng/ha. Vì vậy vườn xoài tứ quý trên đất giồng cát ven biển Thạnh Phú đang nhân rộng diện khoảng 200ha, tập trung ở 2 xã Thạnh Phong và Thạnh Hải.

Tuy nhiên, xoài vào giai đoạn quả non đến chín trên cây thường bị nhiều loại sâu, bệnh phá hại như: sâu đục cuống, bọ xít, ruồi đục trái, bệnh thán thư, đốm nâu, sương mai… làm cho trái bị thối, rụng giảm năng suất. 

Trái bị ruồi đục có thể rụng trước khi chín hoặc tiếp tục neo trên cây. Nếu trái còn trên cây, giá trị thương phẩm cũng giảm do thịt trái bị thối. Ruồi không chỉ làm giảm năng suất và chất lượng, mà còn khiến xoài không xuất khẩu được vì ruồi là đối tượng kiểm dịch hàng đầu của nhiều nước trên thế giới.

Xoài tứ quý có đặc tính cho trái quanh năm,các lứa trái trên cây không đồng nhất, cách 15-30 ngày sẽ có một đợt trái, vì vậy vấn đề được đặt ra là làm sau phân biệt được độ tuổi xoài trên cùng một cây, cùng một vườn xoài…khi sử dụng bao trái chuyên dụng bằng vải không dệt  gặp nhiều khó khăn trong việc xác định tuổi để thu hoạch xoài ( tốn công lao động, mất thời gian, làm trầy xước quả, thu hoạch không đúng độ tuổi, chất lượng không đạt…).

 Để đảm bảo năng suất cũng như chất lượng xoài, gia đình Anh Trần Văn Nhọn (xãThạnh Phong - huyện Thạnh Phú) đã sử dụng vải nylon nhiều màu để cắt, may bao trái theo kích thước 21x 25cm và 18 x 25cm thay thế cho bao vải không dệt, trên miệng túi cũng lồng dây rút và miếng ron cao su để rút xiết miệng bao, mỗi màu của bao trái sử dụng bao cho một lứa trái theo cùng một độ tuổi,   như vậy trên cây sẽ có nhiều màu, mỗi màu xác định là một lứa trái (độ tuổi trái như nhau), chỉ cần nhìn màu sắc thì người trồng xoài sẽ biết được độ tuổi của từng lứa trái để thu hoạch mà không cần tốn công , thời gian để mở bao kiểm tra độ chín cũng từng trái mà vẫn đạt được độ chính xác tương đối.

Hiện nay, việc sử dụng bao trái xoài bằng vải nylon nhiều màu đã được trên 95% nông dân trồng xoài thực hiện và nhân rộng vì lợi ích, hiệu quả đạt được:

Túi Bao Trái bằng vải nylon nhiều màu trong vườn xoài tứ quý.

- Sử dụng bao trái bằng vật liệu vải nylon do nông dân tự  sản xuất đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bao trái ngoài tránh được sự va chạm cơ học do gió gây ra,trái không khuyết tật, ngăn chặn sự tấn công của côn trùng, làm giảm sự xâm nhập của nấm và vi khuẩn qua vết thương như: sâu đục trái, ruồi đục trái, rệp sáp, bệnh thán thư, bệnh nứt trái xì mủ … làm tăng năng suất và chất lượng trái xoài sau thu hoạch từ 5-10%so với phương pháp củ, ( 40 – 55% so với không bao trái), màu sắc trái đẹp,  giúp kéo dài thời gian bảo quản từ 3-5 ngày so với bình thường.

           - Bao trái hạn chế được số lần phun thuốc hóa học, giúp vỏ trái bóng đẹp, bán được giá cao, góp phần hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận, giúp giảm ô nhiễm môi trường và không tồn dư thuốc BVTV trên trái.

Mỗi ha xoài lợi nhuận tăng 20.000.000 đồng so với phương pháp canh tác truyền thống. Lượng thuốc trừ sâu bệnh giảm đi từ 5-10 kg/ha góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường do tồn dư thuốc bảo vệ thực vật an toàn đối với sức khỏe của cộng đồng.

         Qua quá trình cải tiến sản phẩm đến nay túi bao trái xoài tứ quý bằng vải nylon nhiều màu đã ra đời thay thế hoàn toàn bao trái bằng PE, vải không dệt, bao giấy Đài loan… hoàn toàn bằng chất liệu vải nylon, vải nylon mượt và sáng, ngăn chận được sự bám bẩn, dể giặt,bền nhất trong các loại sợi, chịu được chà xát tốt, không giảm sức bền khi bị ướt, do chính tay người lao động tại địa phương cắt, may gia công, sản xuất và sử dụng theo nhu cầu bao trái cho gần 200ha xoài tứ quý trồng trên đất giồng cát ven biển Thạnh Phú. Bao trái bằng vải nylon nhiều màu đã giúp người trồng xoài tiết kiệm chi phí sản xuất, công lao động, thời gian, chất lượng trái (độ chín) trong việc phân loại và xác định độ tuổi để thuận lợi cho việc thu hoạch xoài theo nhu cầu của khách hàng và đạt hiệu quả kinh tế cao.

​

Hiện nay, giải pháp rơm cuộn đã khắc phục tình trạng thiếu hụt thức ăn cho bò. Tuy nhiên, thời gian gần đây tại huyện Ba Tri đã có một vài dư luận xoay quanh vấn đề chất lương rơm cuộn có ảnh hưởng đến bệnh sinh sản trong chăn nuôi bò.

Thực hiện chỉ đạo của Ban Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, ngày 8 tháng 4 năm 2016, Trung tâm Khuyến nông đã phối hợp với Đài Phát thanh- Truyền hình  Bến Tre, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Ba Tri đi đến các địa phương nhằm khảo sát, đánh giá  thực tế và làm rõ các vấn đề liên quan.

Trong quá trình làm việc đoàn đã đến hộ ông Phan Thanh Long, địa chỉ ấp An Lợi xã An Thủy huyện Ba Tri. Ông Long cho biết hiện ông đang nuôi 04 con bò cái giống lai Brahman. Trong thời gian nuôi, bò cái giống lần lượt bị sẩy thai vào các thời điểm 2 – 5 tháng mang thai, có 01 con bị sẩy thai đến 02 lần.

Qua trao đổi với chủ hộ về nguồn thức ăn mà gia đình sử dụng cho bò ăn trong thời gian qua thì được biết: đối với những con bò cái mang thai ông không sử dụng rơm cuộn cho ăn mà chủ yếu là dùng rơm cây (rơm lúa tại địa phương) và cỏ, sậy cắt ở quanh vùng, có bổ sung thêm cám dừa (bánh dầu dừa); về nước uống ông đổi nước ngọt về sử dụng cho sinh hoạt và cho bò uống hàng ngày; về vệ sinh chuồng trại luôn quét dọn sạch sẽ, định kỳ sát trùng 1 tuần/lần.

Qua quan sát điều kiện chăn nuôi (vệ sinh chuồng trại, thức ăn) cho thấy đàn bò cái của gia đình được nuôi nhốt trong diện tích quá hẹp so với diện tích cho phép nên rất dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe trong thời kỳ mang thai. Đoàn đã có nhận xét: đàn bò cái bị bệnh xẩy thai hoàn toàn không liên quan thức ăn từ rơm cuộn mà có thể do bệnh lý từ gia súc hoặc do cách quản lý, chăm sóc của gia đình chưa phù hợp trong giai đoạn bò mang thai. Các thành  viên trong đoàn đã góp ý một số vấn đề cụ thể về chuyên môn để chủ hộ  lưu ý khắc phục trong thời gian tới.

Đoàn tiếp tục đến tiếp xúc, làm việc với hộ ông Trân Văn Dây và các hộ lân cận tại ấp Nhơn Quới xã Mỹ Nhơn huyện Ba Tri. Đây là các hộ chuyên nuôi bò và đã sử dụng rơm cuộn từ nhiều năm qua nhưng không gặp trường hợp bò bị sẩy thai.

Riêng ông Dây cho biết hiện ông đang nuôi 07 con bò cái, với diện tích đất lúa chỉ có 4000 m², lượng rơm tại chổ không đủ để chăn nuôi ông phải nhờ vào rơm cuộn từ 3 - 4 năm nay nhưng không có ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của đàn bò, những con bò cái vẫn cho sinh sản tốt. Tuy nhiên, các hộ trên cũng lưu ý nếu bà con mua rơm cuộn trong mùa mưa cũng cần lưu ý việc kiểm tra độ ẩm, mốc và nên phơi kỹ trước khi đưa vào nơi bảo quản lâu dài hoặc trước khi cho ăn để đảm bảo sức khỏe cho bò. Đoàn cũng đã kiểm tra các mẫu rơm cuộn tại nông hộ, đánh giá chung chất lượng rơm tốt, không phát hiện màu sắc, mùi lạ hoặc các dấu hiệu khác thường.

Qua kết quả khảo sát của đoàn cho thấy các thông tin về việc bò ăn rơm cuộn bị hư thai, sẩy thai không có cơ sở thực tế. Điều này cũng phù hợp với kết quả theo dõi của Trung tâm Khuyến nông trong nhiều tháng qua tại các huyện có chăn nuôi bò trong tỉnh. Vì vậy có thể kết luận đây chỉ là những dư luận, tin đồn không đúng  sự thật. Trong thực tế chăn nuôi vẫn có tỉ lệ nhất định trường hợp bò bị sẩy, hư thai do bệnh lý hoặc rối loạn sinh lý. Chúng ta cần phải xác định rõ từng trường hợp cụ thể để điều trị, khắc phục, tránh hiểu sai gây hoang mang, dao động đối với bà con chăn nuôi.

Trong thời gian tới đề nghị các địa phương trong tỉnh cần tiếp tục phối hợp tốt với Trung tâm Khuyến nông nói riêng và ngành Nông nghiệp nói chung trong việc chuyển giao, tuyên truyền phổ biến các tiến bộ kỹ thuật trong chăn nuôi bò, kịp thời ngăn chặn, loại bỏ các thông tin sai sự thật làm ảnh hưởng đến sản xuất./. 

Nguyễn Văn Khoa

Trung tâm Khuyến nông Bến Tre

Trong 2 ngày 16,17- 4, Đoàn đại biểu dự Hội nghị Quốc tế về thích ứng biến đổi khí hậu dựa vào cộng đồng lần thứ 6 tại Việt Nam (CBA6) đã có chuyến tham quan và tìm hiểu những biến đổi khí hậu tác động đến kinh tế, đời sống người dân Bến Tre. Đặc biệt, trong chuyến tham qua còn có bà Margareta Wahstrom - Đặc phái viên của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc. Tiếp đoàn có ông Trần Anh Tuấn - Phó chủ tịch UBND tỉnh, Đại diện Ban lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng lãnh đạo địa phương có dự án đang triển khai.

Tại Bến Tre, bà Margareta Wahstrom cùng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, nghe giới thiệu về tình hình kinh tế - xã hội, thiên tai, tình trạng đễ bị tổn thương, rủi ro, chính sách của tỉnh liên quan đến giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu, những khó khăn, thách thức, các dự án thích ứng biến đổi khí hậu ở Bến Tre cần sự hỗ trợ của các tổ chức Quốc tế.

Đoàn cũng đã dành nhiều thời gian đến tham quan các dự án giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu của Bến Tre. Một số đại biểu cũng đã đến tham quan tìm hiểu Đê ngăn mặn cục bộ nhằm ngọt hóa ấp 3, ấp 4 tại xã Thạnh Trị do tổ chức Danida tài trợ; tham quan và trao đổi với nông dân trồng dưa hấu; một số hộ gia đình được nhận bể xi măng chứa nước và trao đổi với người nghèo về việc cung cấp và cải thiện nguồn nước, vệ sinh, thuộc Dự án Phòng chống và Giảm nhẹ thiên tai do tổ chức OxFam tài trợ… ở xã Thừa Đức (Bình Đại); Tham quan tìm hiểu khu vườn ươm cây lâm nghiệp để phục hồi rừng ngập mặn với các giống cây thích hợp ứng phó với biến đổi của thời tiết, do Quỹ Bảo tồn thiên nhiên thế giới WWF tài trợ, tham quan và tìm hiểu tác dụng của công trình cống đập Ba Lai.

Trao đổi với đoàn đại biểu Hội nghị quốc tế ông Trần Anh Tuấn - Phó chủ tịch UBND tỉnh cho biết, Bến Tre là tỉnh cuối nguồn sông Cửu Long, có bờ biền dài 65 km nên chịu tác động của biển đổi khí hậu và nước biển dâng ngày càng rõ nét hơn. Thời gian qua Bến Tre đã tập trung chú trọng xây dựng nhiều chương trình, dự án thích ứng với biến đổi khí hậu như các công trình giao thông, đê bao, thủy lợi, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản, phát triển vườn cây ăn trái đều gắn với thích ứng biến đổi khí hậu. Vấn đề quan trọng là từng bước nâng cao nhận thức của người dân để họ đồng thuận và có cách phòng tránh và thích ứng kịp thời.

Hữu Hiệp

​Đại diện Hội Nông dân tỉnh, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre, ông Phạm Anh Linh – phó chủ tịch UBND huyện Chợ Lách đã đến dự.

Hội nghị đã xác định nhiệm vụ năm 2017 với các mục tiêu là: Thực hiện tốt chính sách tín dụng về phát triển nông nghiệp, nông thôn góp phần xây dựng nông thôn mới. Tăng cường sự phối hợp giữa Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn với Hội Nông dân huyện trong việc hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân là hội viên hội nông dân được vay vốn phát triển kinh doanh sản xuất nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, phát triển các mô hình liên kết trong sản xuất, phát triển kinh tế tập thể. Xây dựng và hoàn thiện chuỗi liên kết sản phẩm chủ lực trên địa bàn. Xây dựng hình thức  hoạt động cấp tín dụng khép kín trên chuỗi liên kết từ khâu sản xuất, thu mua, chế biến đến tiêu thụ và xuất khẩu.

Theo đó, đối tượng được hỗ trợ chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn là các tổ hợp tác được thành lập theo nghị định 151/2007/NĐ-CP ngày 10/10/2017 của Thủ tướng Chính phủ, về tổ chức và hoạt động của tổ hợp tác có thời hạn thành lập, hoạt động tối thiểu là 1 năm. Các hợp tác xã nông, lâm, ngư nghiệp hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012 và các làng nghề truyền thống được UBND tỉnh công nhận. Các hộ vay vốn sẽ được hỗ trợ lãi suất tối đa không quá 12 tháng trên định mức tiền vay tối đa không quá 50 triệu đồng và mức hỗ trợ lãi suất không quá 7%/ năm. Mục đích sử dụng vốn vay là để mua giống cây trồng, vật nuôi; vật tư nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn, vắcxin; máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, thu hoạch, chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản và phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ nông thôn như cải tạo vườn cây, xây dựng chuồng trại chăn nuôi, xây cất nhà xưởng chế biến.

 Được biết, trong năm 2016, Hội Nông dân huyện đã phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Chợ Lách thẩm định 810 hồ sơ đăng ký vay vốn hỗ trợ lãi suất. Qua đó, Ngân hàng đã giải ngân cho 500 hộ với nguồn vốn vay hơn 10,7 tỷ đồng, số tiền hỗ trợ lãi xuất trong năm là hơn 178 triệu đồng.

Cao Khiết

​

Ông Nguyễn Văn Buội - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì hội thảo. Ngoài các đại biểu tham dự là đại diện các cơ quan, ngành chuyên môn cấp tỉnh, các huyện, thành phố còn có sự tham dự của các nhà khoa học thuộc Khoa Nông nghiệp, Khoa Thủy sản trường Đại học Cần Thơ, Viện nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II. Đặc biệt, tham dự hội thảo còn có các cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi thủy sản với quy mô vừa và lớn trong tỉnh cùng tham dự, đóng góp ý kiến.

Báo cáo đề dẫn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã khái quát thực trạng chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua. Đồng thời dự báo trong thời gian tới đe dọa ảnh hưởng của hạn mặn, biến đổi khí hậu đối với hoạt động chăn nuôi trên địa bàn tỉnh rất lớn nếu không tập trung thực hiện các biện pháp phòng ngừa.

Hội thảo đã đưa ra nhiều giải pháp để phát triên chăn nuôi và nuôi thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh. Trong đó, chú trọng triển khai thực hiện các giải pháp hoạch định chiến lược phát triển những vật nuôi đã và đang là thế mạnh của tỉnh, giải pháp về khai thác chế biến dự trữ thức ăn hiện có tại các địa phương trong tỉnh, giải pháp cải tạo chuồng trại đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, thích ứng với sự biến đổi khí hậu và vệ sinh môi trường.

Trong buổi hội thảo, các cơ quan chức năng và các cơ sở chăn nuôi tham dự đều thống nhất cao vấn đề tăng cường quản lý, kiểm soát việc sử dụng các chất cấm trên địa bàn tỉnh để đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm có nguồn gốc từ động vật.

Sau hội thảo, Chi cục Chăn nuôi và Thú y đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện các giải pháp chăn nuôi an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đặc biệt là tuyên truyền, kiểm soát việc sử dụng các chất cấm tại các cơ sở chăn nuôi, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y trên địa bàn tỉnh.

Phạm Kim Thành

Võ Văn Đệ

Những năm gần đây, nông dân huyện Châu Thành đã chọn cây ca cao trồng xen trong vườn dừa, vườn cây ăn trái mang lại hiệu quả đáng kể. Đặc biệt, thời điểm này, khi dừa khô rớt giá, nông dân Châu Thành đặt nhiều kỳ vọng vào cây ca cao. Toàn huyện Châu Thành hiện có 3.300 ha ca cao xen trong 80% diện tích trồng dừa trên địa bàn huyện. Trong đó, xã An Khánh có diện tích trồng xen cây ca cao trong vườn dừa và vườn cây ăn trái cao nhất khoảng 400ha.

Dừa khô rớt giá, nông dân huyện Châu Thành lao đao khi nguồn thu nhập giảm mạnh so với năm ngoái, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế của người dân. Trước thực trạng dừa rớt giá, nhà vườn Châu Thành đã chọn giải pháp chăm sóc cây ca cao xen trong vườn dừa, nhằm ổn định cuộc sống. Ông Nguyễn Ngọc Chiêu - ấp Phước Thạnh – xã An Khánh – huyện Châu Thành tâm sự: “Năm ngoái, giá dừa tăng cao khoảng 125 ngàn đồng/chục, nhưng vào thời điểm này, giá dừa rất thấp, chỉ còn 25 ngàn đồng/chục. Hiện, vườn dừa của tôi có trồng xen cây ca cao, với giá ca cao ổn định như hiện nay thì đời sống kinh tế của gia đình tôi được cải thiện. Một tháng, tôi thu hoạch khoảng 250 kg trái ca cao vào mùa nghịch. Nhờ có thu hoạch từ ca cao nên cuộc sống của gia đình tạm ổn. Nếu sống độc canh cây dừa, thì chắc chắn, gia đình tôi sẽ rất vất vả vào thời điểm này”.

Ông Nguyễn Ngọc Chiêu đang thu hoạch trái ca cao.

Thời điểm này, giá bán từ 3.700 đồng/kg – 4.000 đồng/kg trái ca cao, trong khi đó, 1 chục dừa (12 trái), người dân chỉ  bán được 25 ngàn đồng, ca cao đã góp phần giúp nhà vườn tại huyện Châu Thành có nguồn thu nhập ổn định. Bà Nguyễn Thị Kim Oanh ngụ cùng địa phương đã nói: “Hàng tuần tôi bán trái ca cao từ 520 ngàn đến 580 ngàn đồng. Còn dừa thì 1 tháng tôi bán được 500 dừa, nên cuộc sống tương đối đỡ phần ổn định. Tôi vừa chăm sóc ca cao vừa chăm sóc dừa, hy vọng thời gian tới, giá dừa sẽ nhích lên”.

Châu Thành được xem là một trong những địa phương thích hợp trồng cây ca cao xen trong vườn dừa và vườn cây ăn trái với năng suất đạt bình quân từ 500 – 600 kg hạt khô/ha và 5 – 7 tấn đối với ca cao tươi/ha. Vì thế, cùng với dự án phát triển ca cao của tỉnh, huyện Châu Thành sẽ trồng mới 250 ha ca cao trong năm 2012. Hy vọng rằng, đời sống của bà con địa phương sẽ ngày một nâng cao trong thời gian tới./.

TRÚC LAN

Những ngày qua, các nông hộ nuôi cá Điêu hồng tại huyện Châu Thành bị thua lỗ. Có hộ lỗ khoảng 50 triệu đồng trên diện tích ao nuôi có chiều dài khoảng 10m, ngang 5m. Do giá cá nguyên liệu giảm mạnh, cuộc sống của người dân đang đứng trước khó khăn.

Theo các nông hộ cho biết: hiện nay, thương lái đến tận ao mua với giá 26 ngàn đồng/kg cá Điêu hồng, thấp hơn khoảng 6 ngàn đồng/kg so với 3 tháng trước đó. Trước thực trạng này, một số hộ dân chọn giải pháp “neo cá chờ giá” nhưng lại tốn chi phí thức ăn cho cá là điều không tránh khỏi, hay người nuôi bỏ đói cá, giảm số lần cho cá ăn… với hy vọng giá cá Điêu hồng sẽ tăng trở lại.

Ông Bùi Văn Trí – ngụ ấp Phú Tân – xã Phú Túc – huyện Châu Thành không khỏi lo lắng, ông nói: “Hiện giá cá Điêu hồng giảm mạnh, thương lái thì hẹn, không đến mua. Nhà tôi thì có 6 bè nuôi cá, vừa qua tôi thu hoạch được 6 tấn cá Điêu hồng. Sau khi trừ đi chi phí, gia đình tôi lỗ khoảng 250 triệu đồng…” Còn ông Huỳnh Trung Nguyễn – Trưởng ấp Phú Tân chia sẽ: “Giá cá Điêu hồng thì giảm, nhưng giá thức ăn cho cá lại cao, người nuôi gặp nhiều khó khăn và thua lỗ. Vì thế, chúng tôi rất mong các ngành chức năng cần sớm có những biện pháp như: hỗ trợ vay vốn để người nuôi bớt khổ”.

Không chỉ giá bán cá Điêu hồng giảm mạnh, thời điểm này, giá cá tra tại huyện Châu Thành cũng giảm. Hiện, toàn huyện Châu Thành có 135 ha diện tích mặt nước nuôi cá tra và 85 hộ nuôi cá Điêu hồng với 348 lồng bè, diện tích mặt nước nuôi khoảng 30 ngàn m³, tập trung tại các xã ven sông Tiền như: Phú Túc, Phú Đức, Tân Thạch, An Khánh... Hàng năm, sản lượng cung ứng ra thị trường khoảng 31 ngàn tấn cá tra và 36 ngàn tấn cá Điêu hồng.

Trước thực trạng giá cá sụt giảm mạnh như hiện nay, kinh tế của người nuôi trở nên điêu đứng. Vì thế, rất cần có sự vào cuộc của các ngành chức năng, nhằm giúp người nuôi sớm ổn định cuộc sống.

TRÚC LAN

Trong những năm gần đây, phong trào trồng xen cây ca cao trong vườn dừa, vườn cây ăn trái trên địa bàn huyện Bình Đại theo dự án phát triển 10.000 ha ca cao của tỉnh Bến Tre được rất nhiều nông dân trong huyện hưởng ứng, đã góp phần tăng thêm thu nhập cho nông dân trên cùng một đơn vị diện tích đất canh tác. Tuy nhiên, đối với vùng đất phù sa bị nhiễm mặn ở xã Vang Quới Đông để trồng được cây ca cao là đều rất khó, nhưng ông Phạm Văn Răng ở ấp Vinh Xương là người đã trồng thành công cây ca cao trên vùng đất phù sa nhiễm mặn này cách đây 3 năm.

Năm 2009, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, ông Răng biết được cây ca cao trồng xen trong vườn dừa rất phù hợp, có thể cho lợi nhuận kinh tế cao mà không phá đất như các loại cây trồng khác, vậy là ông tìm đến cơ sở bán giống ca cao ở huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre mua 400 gốc cây ca cao giống về trồng xen trên 13 công đất trồng dừa. Ở mỗi khoảng trống của 1 gốc dừa ông Răng xen vào 2 gốc ca cao và ở mỗi hàng dừa ông đào 1 cái mương để giữ nước cho cây.

Nhờ nắm chắc kỹ thuật trồng và chăm bón cây ca cao thông qua kinh nghiệm học hỏi trên sách, báo, đài và các lớp tập huấn do ngành chức năng tổ chức nên vườn ca cao của ông Răng hiện đang phát triển rất tốt và đang bắt đầu cho trái chuyến.

Ông Răng cho biết: “ Để có được vườn ca cao xen dừa xanh tốt trên vùng đất phù sa nhiễm mặn như hiện nay, ông luôn chú trọng đến khâu chăm sóc. Đặc biệt là việc đảm bảo nguồn nước ngọt đủ tưới cho cây vào những mùa nắng nóng (từ tháng 10 đến tháng 2 âm lịch) và 2 tháng bị nhiễm mặn (tháng 3 đến tháng 4 âm lịch) để cây không bị chết khô. Khi ca cao trồng xuống được một tháng ông dùng phân Urê kết hợp phân DAP tưới cho cây định kỳ 2 tháng một lần và tỉa cành tạo độ thoáng giúp trái phát triển tốt. Ngoài ra, vào đầu mùa mưa bón phân lân 1 lần và cuối mùa mưa ông lại bón tiếp phân lân lần thứ 2 để giảm độ phèn, độ mặn của đất, đồng thời dùng lá cây phủ lên gốc ca cao vào mùa nắng nóng, chủ yếu là lá dừa phủ trên gốc cây khoảng 10 bẻo/1 gốc và đấp bùn lên để giữ độ ẩm cho cây”.

Do trồng trên vùng đất nhiễm mặn nên ông Răng chưa cho cây đậu trái nhiều, mỗi cây chỉ để khoảng 5-7 trái, chủ yếu là để dưỡng cây. Tháng 5 năm 2011 vừa qua, là năm đầu tiên ca cao cho thu hoạch, mỗi tuần ông Răng hái được 30 kg, bán với giá 4.000 đồng/1 kg. Thời gian qua, vườn ca cao của ông Răng được xem là mô hình điểm để cho nông dân trồng ca cao ở các vùng nhiễm mặn trong huyện và nông dân trồng không thành công ca cao trên vùng đất nhiễm mặn của xã đến tham quan, học hỏi kỹ thuật trồng để về áp dụng trên vùng đất nhà.

Thành công của việc trồng ca cao trên vùng đất nhiễm mặn của ông Phạm Văn Răng đã tạo sự phấn khởi cho chính quyền và nhân dân trong xã, nhằm góp phần giúp cây cao cao từng bước được nhân rộng và phát triển trên mảnh đất phù sa nhiễm mặn xã Vang Quới Đông./.

Thanh Hương

Trong Ngày hội Cây-trái ngon, an toàn và sản phẩm nông nghiệp lần thứ XIII năm 2013, nhà vườn xã Sơn Định đã đạt được nhiều giải cao ở các mặt hàng trái cây chủ lực của địa phương. Trong đó, ông Nguyễn Hữu Giang ở ấp Sơn Châu đạt giải nhất vườn bưởi da xanh tại Hội thi vườn trái cây ngon, an toàn; trong Hội thi trái ngon, an toàn: ông Nguyễn Hiếu Long, ấp Sơn Phụng đạt giải ba, giải thưởng duy nhất ở chủng loại chôm chôm.

Đặc biệt, ông Trần Văn Sơn, ấp Tân Phú chiếm trọn 2 giải: giải nhì chủng loại sầu riêng, hội thi không có giải nhất ở chủng loại này và giải nhất chủng loại măng cụt - loại cây ăn trái không được xem là thế mạnh của xã.

Ông Sơn (thứ 2 từ trái qua) nhận giải tại Hội thi cây trái ngon, an toàn năm 2013 vừa được tổ chức tại huyện Chợ Lách.

Sầu riêng Mongthon và măng cụt được ông Sơn trồng xen trên diện tích 5.000 m² đất vườn. Hầu hết số cây đều cho trái ổn định từ nhiều năm nay với năng suất khá cao. Mùa vụ năm nay, với 150 gốc sầu riêng cho sản lượng khoảng 6 tấn trái, giá bán trung bình 25.000 đ/kg và 50 gốc măng cụt cho thu hoạch hơn 1 tấn trái, giá bán trung bình 30.000 đ/kg, đã mang về lợi nhuận cho ông Sơn trên 150 triệu đồng, sau khi đã trừ các chi phí.

Điểm nổi bật là chất lượng vườn sầu riêng Mongthon của ông Sơn được thương lái ưa chuộng, trái có vỏ mỏng, hạt lép, cơm ráo và dày, vị ngọt thanh, ăn rất ngon.

Còn đối với măng cụt, dù mới 5 năm tuổi cây đã cho trái sai, lý do là ông Sơn sử dụng phương pháp nhân giống bằng cách tháp cành, vì vậy có thể rút ngắn thời gian cho trái khoảng 2-3 năm. Tuy nhiên, thường cây ghép có tỷ lệ chết cao, mặt khác số lượng và trọng lượng trái thấp hơn so với gieo hạt, do đó đòi hỏi điều kiện thổ nhưỡng lẫn kỹ thuật chăm sóc tốt hơn.

Ông Sơn sử dụng phương pháp thâm canh nên cây măng cụt từ 3-4 năm tuổi đã cho trái.

Ông Sơn chia sẻ: “để vườn cho năng suất và chất lượng cao, phải thường xuyên theo dõi quá trình sinh trưởng của cây và chăm sóc theo đúng khoa học kỹ thuật, nên sử dụng các chế phẩm sinh học, tăng cường bón phân hữu cơ và hạn chế phân hóa học”.

Đoạt 2 giải cao nhất tại Hội thi trái ngon, an toàn lần này là niềm vui bất ngờ đối với nhà vườn Trần Văn Sơn, mặc dù ông cũng đã từng đạt nhiều giải cao tại các Hội thi trái ngon trong và ngoài huyện. Kết quả của Hội thi phần nào đánh giá trình độ canh tác và khả năng tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật của nông dân trong thời kỳ hội nhập.

Nhà vườn cũng mong muốn, sau khi có kết quả, Ban tổ chức Hội thi trái ngon, an toàn đưa ra nhận định về các mặt ưu-khuyết điểm đối với từng mẫu dự thi và định hướng những giải pháp khắc phục hạn chế để nhà vườn rút kinh nghiệm sản xuất đạt kết quả tốt hơn trong những mùa vụ sau.

Việt Cường

Vừa qua, Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre phối hợp UBND huyện Bình Đại tổ chức lễ khởi công công trình đê bao ven sông Tiền đoạn từ Km 17+520 đến Km 25+899 thuộc dự án thuỷ lợi Bắc Bến Tre giai đoạn 1. Đến dự lễ khởi công có ông Trần Anh Tuấn-Phó chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre, ông Huỳnh Kim Mười-Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre, ông Huỳnh Quang Triệu-Bí thư huyện uỷ Bình Đại cùng đại diện lãnh đạo các ngành tỉnh, huyện, cán bộ và nhân dân các xã Định Trung, Lộc Thuận và Định Trung.

Các đại biểu thực hiện nghi thức động thổ công trình.

Tuyến đê ven sông Tiền có chiều dài 8,3 km, được thiết kế với chiều rộng mặt đê 6 m, cao 3 m, mặt đê trãi đá 6 x 4, xây dựng 13 cống dưới đê. Công trình chia làm 3 gói thầu: Gói thầu số 1 xây dựng tuyến đê dài 4,2 km, xây dựng 3 cống hở: cống Cả Nhỏ, cống Thanh Niên, cống Bà Mụ và 5 cống hộp. Gói thầu số 2: xây dựng tuyến đê dài 4,1 km và xây dựng 3 cống hở: cống Tân Định, cống Lộc Thuận, cống Phú Vang và 2 cống hộp. Gói thầu số 3 là phần cơ khí chế tạo lắp đặt cửa các van cống. Tổng giá trị thi công xây lắp 3 gói thầu là 169 tỷ đồng. Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre làm chủ đầu tư, liên danh công ty cổ phần Tàu Cuốc và công ty cổ phần xây dựng 41 thi công.

SƠN TÙNG

​

Trung tâm Khuyến nông là một trong những đơn vị chuyên môn trực thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT, thực hiện nhiệm vụ chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đến người nông dân thông qua các mô hình trình diễn, tập huấn kỹ thuật các lĩnh vực về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản. Tổ chức huấn luyện, đào tạo, tham quan, hội thảo đầu bờ để cán bộ kỹ thuật và nông dân có điều kiện giao lưu học hỏi, trao đổi những thông tin, hướng dẫn chọn lọc tiến bộ kỹ thuật mới phù hợp ứng dụng vào điều kiện sản xuất của từng người, từng vùng. Ngoài ra Khuyến nông còn thực hiện nhiệm vụ thông tin giá cả thị trường, tạo mối liên lết sản xuất giữa nông dân – doanh nghiệp góp phần giúp người dân ổn định sản xuất, nâng cao hiệu quả.

  Trong thời gian qua, nhìn chung công tác khuyến nông đã thực hiện nhiều nội dung hoạt động mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống ở nông thôn.

Để thực hiện tốt vai trò Khuyến nông trong công cuộc xây dựng và phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện nay, Trung tâm Khuyến nông đặt trọng tâm vào các nhiệm vụ sau:

- Chủ động trong xây dựng kế hoạch hoạt động khuyến nông dài hạn, ngắn hạn và đột xuất. Tổ chức triển khai thực hiện các chương trình, dự án khuyến nông, dự án nông nghiệp và phát triển nông thôn, đề tài nghiên cứu khoa học được giao. Chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác và chế biến thủy sản; nhân rộng các mô hình và hoạt động khuyến nông có hiệu quả.

- Thường xuyên phối hợp và tạo mối quan hệ tốt với các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước nhằm thu hút nguồn lực đẩy mạnh xã hội hóa phục vụ hoạt động khuyến nông- khuyến ngư.

- Phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng tổ chức tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; các thông tin khoa học công nghệ, thị trường; các mô hình trình diễn điển hình tiên tiến trong sản xuất và kinh doanh liên quan đến nông-lâm-ngư nghiệp.

- Thường xuyên xây dựng và đổi mới các chương trình, giáo trình, tài liệu về khuyến nông-khuyến ngư; quan tâm trong lĩnh vực đào tạo, tập huấn kỹ thuật chuyên môn-nghiệp vụ và quản lý kinh tế cho cán bộ, cho khuyến nông viên, cộng tác viên và người sản xuất.

- Tổ chức và hưởng ứng tham gia tổ chức các hội thi, hội thảo, hội chợ, triển lãm, diễn đàn nhằm tạo điều kiện cho cán bộ và nông dân tham quan học tập, trao đổi kinh nghiệm liên quan đến hoạt động nông nghiệp.

- Chủ động liên kết, hợp tác, tư vấn trong các bệnh trên cây trồng, vật nuôi và hỗ trợ các hoạt động khoa học kỹ thuật về khuyến nông đúng chức năng, nhiệm vụ được giao và quy định của pháp luật.

Một trong các hoạt động cụ thể của công tác khuyến nông là xây dựng mô hình sản xuất. Mô hình khuyến nông được xây dựng nhằm chuyển giao TBKT để ứng dụng trực tiếp vào sản xuất, là nơi để nông dân tham quan, học tập, chia sẽ kinh nghiệm trong sản xuất. Tuy nhiên, để xây dựng thành công các mô hình sản xuất đối với hộ nghèo một cách bền vững, cần đặc biệt quan tâm các vấn đề sau:

Tiêu chí đầu tiên là xét chọn đối tượng. Đây là yếu tố rất quan trọng trong việc thành công của mô hình. Đối với mô hình giảm nghèo, đối tượng tham gia là những hộ nghèo hoặc có hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Họ là những người có hoàn cảnh, điều kiện không giống nhau. Vì vậy việc xét chọn đối tượng tham gia mô hình rất khó khăn. Họ có thể là hộ thiếu đất sản xuất, thiếu công lao động hoặc thiếu kiến thức, kinh nghiệm, các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất…

Tiếp theo, việc khảo sát chọn hộ cũng như khi triển khai chương trình khuyến nông đến những hộ thuộc đối tượng nghèo và cận nghèo phải có một qui trình, từng bước tiếp cận với họ. Cần hiểu thật rõ điều kiện, hoàn cảnh sản xuất, nắm được tâm tư, nguyện vọng của họ từ đó xác định được nhu cầu cấp thiết của họ để xây dựng kế hoạch đầu tư mô hình một cách phù hợp. Tuy nhiên điều cốt lõi vẫn là các hộ nông dân được lựa chọn tham gia các mô hình phải là những người có ý chí vươn lên, có quyết tâm thoát nghèo, kiên trì thực hiện các giải pháp kinh tế kỹ thuật được khuyến cáo.

Ngoài ra, chúng ta cần chọn lựa loại cây trồng vật nuôi phù hợp với điều kiện kinh tế phát triển sản của hộ nghèo. Không nên nóng vội cho người nghèo tiếp cận sản xuất với các loại cây, con có yêu cầu kỹ thuật cao. Hãy kiên trì và bắt đầu từ các loại hình sản xuất gần gũi, chắc chắn về mặt kinh tế và đảm bảo về mặt kỹ thuật. Vì vậy, cần chọn lựa loại hình đầu tư phù hợp. Chúng ta đều biết, đối tượng tham gia mô là những hộ nghèo đều có năng lực đầu tư, cơ sở vật chất hết sức hạn chế. Vì vậy, loại hình cần phù hợp với đặc thù của từng vùng miền, phù hợp với điều kiện của từng đối tượng tham gia. Do vậy, chúng ta cần khảo sát thật đầy đủ và chính xác nhu cầu và điều kiện của tưng hộ, Đặc biệt trên đối tượng người nghèo, vật tư đầu tư cho họ cần hỗ trợ hoàn toàn, cần xem xét lựa chọn ưu tiên nhằm bảo đảm tính phù hợp và tránh tạo tâm lý chủ quan, ỷ lại. Như vậy họ mới có đủ điều kiện tham gia sản xuất đạt hiệu quả

Chọn lựa phương pháp chuyển giao phù hợp năng lực tiếp thu của hộ nghèo, chú trọng kết hợp lý thuyết và thực hành. Đối với hộ nghèo, việc kiểm tra giám sát, theo dõi mô hình phải thực hiện thường xuyên, liên tục nhằm đôn đốc, nhắc nhỡ họ thực hiện tốt qui trình sản xuất. Đồng thời, khuyến khích họ ghi chép sổ sách đầy đủ để họ có thể theo dõi và tự đánh giá hiệu quả sau mỗi vụ sản xuất một cách chính xác.

Song song với việc xây dựng mô hình chúng ta cần hình thành các tổ chức liên kết nhóm trong quá trình thực hiện để nông dân có điều kiện chia sẽ kinh nghiệm, giúp đỡ nhau trong sản xuất. Đồng thời hướng dẫn nông dân tiếp cận thị trường, từng bước tham gia chuỗi giá trị.

Tóm lại, hoạt động khuyến nông trong việc hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các mô hình giảm nghèo có những đặc trưng riêng, để thực hiện thành công đòi hỏi phải có sự nghiên cứu đầu tư một cách sâu sắc, kiên trì, phù hợp về phía nhà đầu tư, sự hỗ trợ nhiệt tình của chính quyền, đoàn thể ở địa phương và trên hết chính là ý chí quyết tâm vươn lên của chính các hộ nghèo đã được tiếp cận sự hỗ trợ./.

Nguyễn Văn Khoa

Trung tâm Khuyến nông Bến Tre

Mô hình cánh đồng mẫu đã mở ra một hình thức liên kết mới trong sản xuất của những người nông dân có diện tích sản xuất nhỏ, tạo sự đồng bộ trong ứng dụng tổng hợp các biện pháp kỹ thuật, cơ giới hóa sản xuất, giảm chi phí đầu vào, tăng hiệu quả kinh tế, ổn định đầu ra sản phẩm, rút ngắn khoảng chênh lệch về năng suất bình quân trong vùng, gia tăng năng suất chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, cánh đồng mẫu tiến tới xây dựng vùng nguyên liệu thông qua việc tăng cường liên kết bốn nhà, sản xuất và tiêu thụ nông sản theo hợp đồng, chủ động sản xuất, điều tiết và tiêu thụ lúa gạo ở địa phương.

Sau hơn 1 năm thực hiện, cánh đồng mẫu sản xuất lúa tại xã Phong Mỹ được nhân rộng với qui mô thực hiện 150,55 ha với 199 hộ tham gia.

Trong quá trình sản xuất, được sự hỗ trợ của tổ hướng dẫn kỹ thuật tổ chức thăm đồng hàng tuần, cùng với việc áp dụng đúng quy trình sản xuất khuyến cáo nên lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Diện tích thu hoạch trong mô hình bằng cơ giới đạt trên 85% vì vậy đã giảm thất thoát khi nông dân thu hoạch lúa.

Số lần bón phân tương đối bằng nhau nhưng ruộng mô hình giảm được lượng phân đạm khoảng 15%.

Vụ Hè Thu 2013 năng suất ước tính ruộng thí nghiệm 5,3 tấn/ha, còn ruộng đối chứng khoảng 5,0 tấn/ha. Giảm chi phí sản xuất 1 ha khoảng 1.664.767 đồng/ha, lợi nhuận tăng 3.874.000 đồng/ha.

Mô hình đã hình thành mô hình khép kín từ khâu sản xuất đến thu mua, có sự liên kết của nhiều đơn vị tổ chức sản xuất và tiêu thụ thông qua hợp đồng.

Mô hình đã giúp nâng cao kỹ năng áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật, nâng cao năng suất và chất lượng lúa. Góp phần thay đổi tập quán canh tác truyền thống, nhỏ le, manh mún sang sản xuất tập trung, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Từng bước hướng dẫn nông dân vào việc sử dụng giống xác nhận, kết hợp sạ hàng, thống nhất áp dụng quy trình sản xuất, xuống giống đồng loạt, tập trung ne rầy, chuyển giao khoa học kỹ thuật và tập huấn phòng trừ sâu bệnh theo phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp, góp phần bảo vệ sức khỏe nông dân, người tiêu dùng và bảo vệ môi trường sinh thái.

Từ những kết quả bước đầu như trên nên việc tiếp tục triển khai và nhân rộng cánh đồng mẫu là việc làm đúng đắn và cần thiết để nâng cao đời sống cho nông dân, góp phần xây dựng thành công nông thôn mới.

TRẠM BẢO VỆ THỰC VẬT GIỒNG TRÔM

​